ŞİFALI BİTKİLER-26

Konu: ŞİFALI BİTKİLER-26 Cuma Haz. 13, 2008 1:28 am

Keçi sedefotu:
(Keçisedefi / Galega officinalis / Goat's rue / Galega) Baklagiller familyasindan, Haziran - Agustos aylari arasinda, açik mor renkli çiçekler açan, 50 - 100 cm boyunda çok yilik otsu bir bitkidir. Yapraklari koyu yesildir. Çiçekleri, gövde ve salkimlar ucunda salkimlar seklindedir. Meyvesi esmer, kirmizimtirak renkli, tüysüz ve çok tohumludur. Toprak üstündeki kisimlarinin terkibinde, "Tanen" ve "Galegin" adli alkaloid ve aci maddeler vardir. Bitkinin tamami toplanip kurutulur.
Kullanildigi yerler: Anne sütünü artirir. Az miktarda verildigi takdirde, kandaki seker miktarini düsürür. Fazla kullanilmamalidir.
Kediotu:
(Baldrian / Valériane / Valerian / Valeriana officinalis / Herbe aux chats) Mayis ve agustos aylari arasinda beyaz ve pembe renkli çiçekler açan 60-150 cm boylarinda, nemli yerlerde yetisen çok yillik otsu bir bitkidir. Gövdeleri silindir seklinde olup, içi bos ve üzerleri çizgilidir. Yapraklar karsilikli ve kisa saplidir. Çiçekler dallarin uçlarinda semsiyemsi durumlar meydana getirirler. Çanak yapraklari tüysü, taç yapraklari ise tübsüdür.
Türkiye’de yetistigi yerler: Marmara, Orta ve Kuzey Dogu Anadolu bölgesi. (Memleketimizde 10 kadar türü bulunmaktadir.)
Kullanildigi yerler: Bitkinin kullanilan kisimlari kökleridir. Kediotu kökü olarak taninir. Özel bir kokusu ve bilesiminde valerian asidi esterleri vardir. Eskiden çayi yara tedâvisinde kullanilirdi. Sinirleri teskin edici, yatistirici etkisinden dolayi önemlidir. Histeri ve nevrasteniye iyi gelir. Kediotu kökünden kediotu esansi elde edilir. Galenik preparatlarin terkibine girer. Fazla miktarda alinmasi basagrisi, halsizlik ve hazimsizliga sebep olur.
[size=21]Kekik:
(Thymus vulgaris / Thymus / Thym) Bakiniz "Baharat Dünyasi", [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Kullanildigi yerler: Bedeni kuvvetlendirir. Hazmi kolaylastirir. Istahsizligi giderir. Kalp çarpintilarini keser. Yemeklerin bozulmasini önler. Barsak iltihaplarini iyilestirir. Salgi bezlerini düzenler. Aybasi kanamalarinin düzenli olmasini saglar. Böbrek ve mesanedeki mikroplari öldürür. Afrodizyak etkisi vardir. (Cinselligi kamçilar.) Tansiyonu geçici olarak yükseltir. Hastaliklara karsi direnç verir. Öksürük, bronsit ve astimda faydalidir. Kekik suyu ile banyo, romatizma agrilarini dindirir. Kandaki seker miktarini azaltir. Hamileler ve guatiri olanlar kullanmamalidir.
[size=21]Kenevir:
(Henf / Chanvre / Hemp plant / Kendir / Kentir / Kannabis / Cannabis sativa / Hemp / Chanvre) Mutedil iklimlerde yetistirilen, temmuz-agustos aylarinda soluk yesilimsi renkli çiçekler açan, kültürü yapilan ve yabânî olarak da yol kenarlarinda, ekilmemis alanlarda rastlanan, 50 cm-3 m boylarinda, bir senelik, iki evcikli ve otsu bir bitki. Esrar otu olarak da bilinir. Gövdeleri dik ve içi bos olup üzerleri dikenimsi tüylerden dolayi pürtüklüdür. Yapraklari uzun sapli, karsilikli ve el seklindedir. Erkek ve disi çiçekler ayri ayri bitkilerdedir. Erkek çiçekler yapraklarin koltugunda salkim durumunda toplanmislardir. Disi çiçekler küçük yapraklarin koltuklarinda olup hemen hemen sapsizdirlar. Meyve 3-5 mm boyunda, mercimek seklinde, grimsi veya yesilimsi esmer renklidir. Kenevirin anavatani Orta Asya’dir. Mutedil iklimlerde de yetistirilir. Yeryüzünde ip yapmakta kullanilan ilk bitkidir. M.Ö. 3000 yillarinda Çinliler kumas yapmakta kullanmislardir. Bitkinin çiçeklenme süresi, dallanma sekli, tüyleri ve yaprak büyüklüklerinin çesitliligi dolayisiyla farkli tipte kendire rastlanmaktadir. Liflerinden faydalanilacak kenevirler dogrudan dogruya tohumu topraga serpmek suretiyle ekilir. Tohum keneviri ise açilan özel çukurlara atilir, üstleri toprak ile doldurulur.
Türkiyede yetistigi yerler: Kastamonu, Samsun, Amasya, Kayseri, Sivas, Izmir, Kütahya.
Kullanildigi yerler: Bitkinin disi çiçekli dal uçlari, meyveleri yagi ve lifleri kullanilmaktadir. Kendir lifleri, çok saglam ve dayanikli oldugu için bilhassa çuval, halat yapiminda kullanildigi gibi, hali ipi yelken bezi vs. yapiminda da kullanilir. Bitkinin bilhassa çiçekli dal uçlari organik eriticilerde eriyen bir reçine ile bir uçucu yag ihtiva eder. Reçinede cannabinol, cannabidiol ve tetrahidrocannabinol bulunmaktadir. Iyi kalite reçine elde edilmesi iklim ve topraga baglidir. Bu reçine fizyolojik bir tesire sahiptir. Merkezî sinir sistemine etki eder, yatistirici ve uyusturucudur. Hazim sistemine pek tesiri yoktur. Fakat çok çabuk aliskanlik yaptigindan çogu memleketlerde oldugu gibi memleketimizde de kullanilisi yasaktir. Kenevir bitkisinin disi çiçek durumlarindan elde edilen bu esmer renkli kütle esrar olarak bilinmektedir. Keyif verici olarak Asya ve Afrika’da çok kullanilmaktadir. Esrar, tütün, tömbeki, sigara, ve nargile hâlinde içilebilmektedir. Bazen bal, reçel veya lokum içine konularak yutulur. Eskiden nargile, tömbeki ile veya serbet ile içilirdi.
Herhangi bir nümunenin kenevir reçinesi (esrar) ihtivâ edip etmedigi adlî ve pratik bakimdan önemlidir. Bu kontrol beyaz fareler üzerinde biyolojik olarak yapilabildigi gibi, bazi kimyevî renk reaksiyonlari (Beam reaksiyonu) ile de yapilabilmektedir.
Memleketimizde esrar veren bitkilerin yetistirilmesi ve esrar imâli 1932’de 2313 sayili kânunla yasak edilmistir.
Kenevir tohumlarindan yag çikartilir ve yesilimsi renkli bu yag bilhassa sabun îmâlinde kullanilmaktadir.
[size=21]Keraviye:
(Keraviya / Karaman kimyonu / Frenk kimyonu / Carum carvi / Caraway / Carvi) Maydanozgiller familyasindan, 2 yillik otsu bitkidir. Çiçekleri beyaz renklidir. Mayis - Temmuz aylari arasinda açar. 30-90 cm boyundadir. Kazik köklüdür. Meyvesi esmerdir. Terkibinde, tanen, reçine, sabit ve uçucu yaglar vardir.
Türkiyede yetistigi yerler: Dogu Anadolu bölgemizde yetisir.
Kullanildigi yerler: Anne sütünü artirir. Mide ve barsak gazlariyla, diger mide sikayetlerini giderir. Idrar söktürür. astim hastaliginda faydali oldugu bilinir.
Kereviz:
(Sellerie / Céleri / Celery / Apium graveolens ) Genis yapraklari ve uzun yaprak saplariyle siskin gövdesi yenen, kislik bir sebzedir. Vatani Güney Avrupa’dir. Kereviz, mutedil-serin, deniz havasi alabilen rutubetli yerlerde, kumlu, humuslu topraklarda iyi yetisir. Sogukta donar. Fazla sicakta kalitesini bozar. Kurakta yumru tesekkülü olmadigi gibi yapraklari gevrek ve lezzetli olmaz. Kisa sürede tohuma kalkar. Yaprak ve kök kerevizi olmak üzere iki çesidi vardir. Yaprak kerevizi, kökü yumru baglamayan, yaprak saplari uzun bir çesittir. Kök kerevizi ise, yaprak saplari kisa, kökü yumruludur. Terbikinde Sedanonik anhidrit, sedanolin, limonen, palmitik asid, gayakol gibi maddeler vardir.
Kullanildigi yerler: Kerevizin hususî kokusu dolayisiyla yapraklari, tursu ve çorbalara konur. Besin degeri çok yüksek olmamakla beraber besleyicidir. Kereviz pisirilerek yendigi gibi, olgunlastiktan sonra çig olarak da yenilebilir. Ayrica kerevizde B vitamini, demir ve kireç vardir. Kereviz unutkanligi ve sinir yorgunluguu giderir, idrar söker, böbrek tas ve kumlarinin düsürülmesine yardim eder, kan ve süt yapar, karacigeri temizler. Seker, yüksek tansiyon ve romatizma da da faydalidir.
[size=21]Kestane:
(Kastanienbaum / Chataignier / Chestnutree / Castanea vesca / Chestnut / Chataignier) Daha çok Akdeniz çevresi memleketlerinde yetisen, kupulasi dikenli veya çengelli dikenli, küre seklinde ve nisastaca zengin meyveleri olan agaçlardir. Kestâne agacinin yapraklari biraz sert, kenarlari testere disli ve dislerin ucu dikenlidir. Erkek çiçekler dik uzun durumlar hâlinde, disi çiçekler ise üçlü gruplar seklindedir. Yesil ve dikenli olan meyvenin dis kabugunun içinde kahverengi kabuklu, yenebilen ve aslinda birer tohum olan birkaç tane meyve bulunur. Bu meyvelere kestâne denir. Kestâne, tâzeyken buruk ve acimsi tattadir. Dis kabuklari sararip çatladiktan sonra toplanir. Dikenli olarak dis kabugu (kupulasi) sopalarla dökülerek temizlenir. Kestâne bir süre toprakta veya topraga gömülü birakilirsa daha tatlilasir.
Türkiye’de yetistigi yerler: Marmara, Karadeniz bölgesi.
Kullanildigi yerler: Kestâne; nisasta, sakkaroz, protein ve tanen ihtivâ eder. Daha çok, pisirilerek (haslanmak veya kebabi yapilmak sûretiyle) yenir. Kabuklarinin suda kaynatilmasi ile elde edilen çay, ates düsürür ve sinirleri yatistirir. Meyvesi kaslari kuvvetlendirir. Kan dolasimini düzenler. Varis ve basur memelerinin meydana gelmesini önler. Karaciger yorgunlugu ve sisligini geçirir. Kansizligi giderir. Damar setligi ve yüksek tansiyondan sikayet edenlerle, seker hastalari yememelidir.[/size][/size][/size][/size]